Khi bạn lập tờ khai quyết toán thuế TNDN, việc chuẩn bị phụ lục chuyển lỗ là cần thiết. VAR eCOM sẽ hướng dẫn chi tiết cách bạn thực hiện chuyển lỗ trên phụ lục 03-2/TNDN theo Thông tư 80, kèm theo ví dụ minh họa.

I. Điều kiện để Được Chuyển Lỗ

• Doanh nghiệp được phép chuyển lỗ khi kỳ tính thuế tạo ra lợi nhuận và số lỗ từ các năm trước đó chưa được chuyển hết hoặc chưa sử dụng hết.
• Số lỗ được chuyển từ kỳ trước không được vượt quá số lợi nhuận của kỳ hiện tại.
• Việc chuyển lỗ của doanh nghiệp phải diễn ra liên tục và trong khoảng thời gian tối đa là 5 năm. Nếu sau 5 năm kể từ năm tiếp theo năm phát sinh lỗ, doanh nghiệp vẫn chưa chuyển hết lỗ thì số lỗ còn lại sẽ không còn giá trị chuyển lỗ.

II. Hướng Dẫn Chuyển Lỗ trên Phụ Lục 03-2/TNDN (kèm Ví dụ Chi Tiết)

Mẫu phụ lục 03-2/TNDN dùng để chuyển lỗ theo TT 80/2021 có dạng như sau:

Nếu trong một kỳ, doanh nghiệp vừa có lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh, vừa có lỗ từ chuyển nhượng bất động sản, doanh nghiệp cần phải tách riêng số lỗ này. Lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ được khai ở phần I, còn lỗ từ chuyển nhượng bất động sản sẽ được khai ở phần II của phụ lục 03-2/TNDN.

• Cột (2): Phần mềm tự động cập nhật danh sách 5 năm gần nhất mà được phép chuyển lỗ vào kỳ báo cáo.
• Cột (3): Nhập số lỗ phát sinh của các năm tương ứng đã liệt kê ở cột (2). (Số lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các năm trước được lấy từ chỉ tiêu B14 (nếu B14 < 0), còn số lỗ từ chuyển nhượng bất động sản thì lấy từ chỉ tiêu B15 (nếu B15 < 0) trên tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp của các năm đó).
• Cột (4): Điền tổng số lỗ đã chuyển trong các kỳ tính thuế trước đó. Đây là tổng số lỗ đã được chuyển trong kỳ tính thuế này ở phụ lục chuyển lỗ của các năm trước.
• Cột (5): Nhập số lỗ được chuyển trong kỳ tính thuế hiện tại.
  • Trường hợp 1: Nếu tổng số lỗ của kỳ trước nhỏ hơn số lợi nhuận của kỳ tính thuế, thì số tiền lỗ được chuyển trong kỳ bằng với số lỗ phát sinh của các kỳ trước.
  • Trường hợp 2: Nếu tổng số lỗ của kỳ trước lớn hơn số lợi nhuận của kỳ này, doanh nghiệp sẽ thực hiện chuyển lỗ dần. Số lỗ của kỳ trước được chuyển trong kỳ này sẽ bằng với số tiền lợi nhuận phát sinh trong kỳ.
• Cột (6): Phần mềm sẽ tự động tính toán số lỗ còn lại chưa chuyển hết và được chuyển sang các kỳ tính thuế sau. Công thức: (6) = (3) – (4) – (5).

1. Trường hợp Doanh Nghiệp Chỉ Có Hoạt Động Sản Xuất Kinh Doanh và Không Có Hoạt Động Chuyển Nhượng Bất Động Sản

Trong tình huống này, doanh nghiệp chỉ cần khai thông tin chuyển lỗ vào phần I của phụ lục 03-2/TNDN.

• Nếu số lỗ của kỳ trước nhỏ hơn số lợi nhuận của kỳ hiện tại, doanh nghiệp sẽ thực hiện chuyển lỗ một lần, và số tiền lỗ được chuyển trong kỳ này sẽ bằng với số lỗ phát sinh của kỳ trước.
• Nếu số lỗ của kỳ trước lớn hơn số lợi nhuận của kỳ này, doanh nghiệp sẽ thực hiện chuyển lỗ dần. Số lỗ của kỳ trước được chuyển sẽ bằng số tiền lợi nhuận phát sinh trong kỳ này và có thể được chuyển liên tục trong vòng 5 năm.
• Trường hợp doanh nghiệp có cả hoạt động kinh doanh được hưởng ưu đãi thuế và hoạt động kinh doanh không được hưởng ưu đãi thuế, và trong các kỳ tính thuế trước doanh nghiệp phát sinh lỗ và số lỗ đó vẫn còn thời hạn chuyển lỗ, thì doanh nghiệp phải chuyển lỗ tương ứng những hoạt động có thu nhập chịu thuế. Nếu không thể tách riêng lỗ của từng hoạt động, doanh nghiệp sẽ chuyển lỗ vào thu nhập của hoạt động được hưởng ưu đãi thuế trước. Nếu vẫn còn lỗ, sẽ tiếp tục chuyển vào thu nhập của hoạt động kinh doanh không được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.

Ví dụ:

Công ty A trong năm 2021 có phát sinh lợi nhuận từ việc sản xuất phần mềm được hưởng ưu đãi thuế là 250 triệu đồng, và lợi nhuận từ kinh doanh máy tính không được hưởng ưu đãi thuế là 100 triệu đồng. Trong kỳ tính thuế năm 2020, công ty bị lỗ 300 triệu đồng, nhưng không thể tách riêng khoản lỗ này là của hoạt động nào. Do đó, công ty thực hiện chuyển lỗ của năm 2020 vào phần lợi nhuận của hoạt động được hưởng ưu đãi thuế trước, sau đó chuyển phần lỗ còn lại vào lợi nhuận của hoạt động kinh doanh không được hưởng ưu đãi thuế như sau:

• Khoản lỗ 300 triệu đồng của năm 2020 sẽ được chuyển lỗ cho hoạt động hưởng ưu đãi thuế là 250 triệu đồng, và hoạt động kinh doanh không được hưởng ưu đãi thuế là 50 triệu đồng.
• Sau khi chuyển lỗ của năm 2020, năm 2021 công ty A có thu nhập tính thuế là 50 triệu đồng.

➨ Như vậy, doanh nghiệp sẽ kê khai trên phụ lục 03-2/TNDN như sau:

2. Trường Hợp Doanh Nghiệp Vừa Có Hoạt Động Sản Xuất Kinh Doanh Vừa Có Hoạt Động Chuyển Nhượng Bất Động Sản

• Trong trường hợp này, doanh nghiệp cần tách biệt phần lỗ của hoạt động sản xuất kinh doanh và lỗ của hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Doanh nghiệp sẽ kê khai chuyển lỗ của hoạt động kinh doanh vào phần I và kê khai chuyển lỗ của hoạt động chuyển nhượng bất động sản vào phần II của phụ lục 03-2/TNDN.
• Trong kỳ tính thuế:
  • Nếu hoạt động chuyển nhượng bất động sản bị lỗ, trong khi hoạt động sản xuất kinh doanh tạo ra lợi nhuận, thì số lỗ từ chuyển nhượng BĐS sẽ được bù trừ với số lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu sau khi bù trừ vẫn còn lỗ, thì số lỗ còn lại sẽ được chuyển sang các năm tiếp theo trong thời hạn chuyển lỗ theo quy định.
  • Nếu hoạt động chuyển nhượng BĐS có lãi còn hoạt động sản xuất kinh doanh bị lỗ, thì không được bù trừ lỗ của hoạt động sản xuất kinh doanh với lãi của hoạt động chuyển nhượng bất động sản trong kỳ. Trừ trường hợp doanh nghiệp làm thủ tục giải thể và sau khi có quyết định giải thể, nếu doanh nghiệp có tài sản cố định là bất động sản và chuyển nhượng lại, và hoạt động chuyển nhượng BĐS này phát sinh lãi, thì lãi này sẽ được bù trừ với lỗ của hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ và lỗ của những kỳ trước chuyển sang.

Ví dụ:

Công ty B phát sinh lợi nhuận trước thuế từ hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động chuyển nhượng bất động sản từ năm 2015 đến năm 2021 như sau:

Công ty sẽ thực hiện chuyển lỗ các năm như:

• Năm 2016:
  • Số lỗ năm 2015 từ hoạt động kinh doanh được chuyển trong năm 2016 là 100 triệu đồng. Số lỗ còn được chuyển sang kỳ sau là 300 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2A (chuyển lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh) như sau:
    • Số lỗ năm 2015 từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản được chuyển trong năm 2016 là 200 triệu đồng. Số lỗ còn được chuyển sang kỳ sau là 100 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2B (chuyển lỗ từ chuyển quyền sử dụng đất và quyền thuê đất) như sau:
• Năm 2017: Công ty bị lỗ nên không kê khai chuyển lỗ.
• Năm 2018:
  • Số lỗ năm 2015 từ hoạt động kinh doanh được chuyển trong năm 2018 là 100 triệu đồng. Số lỗ năm 2015 chưa chuyển hết là 200 triệu đồng, và lỗ năm 2017 chưa chuyển là 150 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2A (chuyển lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh) như sau:
  • Hoạt động chuyển nhượng bất động sản bị lỗ nên không chuyển lỗ.
• Năm 2019:
  • Số lỗ năm 2015 từ hoạt động kinh doanh được chuyển trong năm 2019 là 50 triệu đồng. Số lỗ năm 2015 chưa chuyển hết là 150 triệu đồng, và lỗ năm 2017 chưa chuyển là 150 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2A (chuyển lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh) như sau:
  • Số lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản năm 2015 được chuyển trong năm 2019 là 100 triệu đồng, và năm 2017 là 80 triệu đồng. Số lỗ năm 2015 đã chuyển hết, lỗ năm 2017 chưa chuyển hết là 20 triệu đồng và lỗ năm 2018 chưa chuyển là 200 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2B (chuyển lỗ từ chuyển quyền sử dụng đất và quyền thuê đất) như sau:
• Năm 2020:
  • Số lỗ năm 2015 từ hoạt động kinh doanh được chuyển trong năm 2020 là 80 triệu đồng. Số lỗ năm 2015 còn lại chưa chuyển hết là 70 triệu đồng sẽ không được chuyển trong năm 2021 nữa vì đã quá thời hạn 5 năm. Số lỗ năm 2017 được chuyển sang kỳ sau là 150 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2A (chuyển lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh) như sau:
  • Số lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản năm 2017 được chuyển trong năm 2020 là 20 triệu đồng, và năm 2018 là 200 triệu đồng. Sau khi chuyển hết lỗ của hoạt động chuyển nhượng bất động sản thì công ty còn lãi 30 triệu đồng. Năm 2020, công ty có thu nhập tính thuế từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản là 30 triệu đồng. Doanh nghiệp điền lên phụ lục 03-2B (chuyển lỗ từ chuyển quyền sử dụng đất và quyền thuê đất) như sau:
• Năm 2021: Số lỗ năm 2017 từ hoạt động kinh doanh được chuyển trong năm 2021 là 150 triệu đồng. Sau khi chuyển hết số lỗ của hoạt động sản xuất kinh doanh, công ty có lãi 200 triệu đồng và được bù trừ lỗ của hoạt động chuyển nhượng bất động sản là 80 triệu đồng, nên thu nhập tính thuế năm 2021 của công ty là 120 triệu đồng.

Theo TT 80/2021/TT-BCT, từ năm 2021 trở đi, doanh nghiệp sẽ kê khai phụ lục chuyển lỗ theo mẫu mới, gộp chung phụ lục 03-2A/TNDN và phụ lục 03-2B/TNDN thành phụ lục 03-2/TNDN. Do đó, năm 2021 doanh nghiệp sẽ kê khai phụ lục chuyển lỗ như sau:

III. Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Chuyển Lỗ Thuế TNDN

1. Số lỗ của doanh nghiệp phát sinh trước lúc chuyển đổi loại hình, sáp nhập, hợp nhất thì sau khi chuyển đổi loại hình, sáp nhập, hợp nhất xong thì doanh nghiệp thực hiện chuyển lỗ làm sao?

Khi doanh nghiệp thực hiện quyết toán với cơ quan thuế đến thời điểm có quyết định chuyển đổi loại hình, sáp nhập hoặc hợp nhất, doanh nghiệp cần theo dõi chi tiết số lỗ phát sinh của từng năm chưa chuyển hết. Sau đó, số lỗ này sẽ được bù trừ vào thu nhập cùng năm của doanh nghiệp sau khi đã chuyển đổi loại hình, sáp nhập, hợp nhất. Nếu vẫn chưa bù trừ hết lỗ trong cùng năm, thì có thể tiếp tục chuyển vào thu nhập của các năm kế tiếp, tối đa trong vòng 5 năm kể từ năm phát sinh lỗ.

2. Doanh nghiệp chia, tách thành doanh nghiệp khác mà vẫn còn khoản lỗ chưa chuyển hết, thì sau khi chia, tách thành số lỗ đó sẽ được phân bổ ra sao?

Nếu doanh nghiệp chia, tách thành các doanh nghiệp khác mà vẫn còn lỗ chưa sử dụng hết và vẫn còn trong thời hạn chuyển lỗ, thì số lỗ này sẽ được phân bổ cho các doanh nghiệp sau khi chia, tách theo tỉ lệ vốn chủ sở hữu.

Lời kết

Trên đây là hướng dẫn chi tiết về cách lập phụ lục chuyển lỗ theo mẫu 03-2/TNDN đúng quy định của Thông tư 80. Việc hiểu rõ quy trình chuyển lỗ không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu nghĩa vụ thuế mà còn đảm bảo tuân thủ pháp luật một cách chặt chẽ. Nếu bạn cần hỗ trợ thực hiện hoặc kiểm tra lại báo cáo thuế, đừng ngần ngại liên hệ VAR eCOM – đơn vị tư vấn và triển khai giải pháp kế toán – thuế chuyên nghiệp, uy tín và hiệu quả.