I. Lợi nhuận sau thuế là gì?
1. Khái niệm lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận sau thuế, còn được gọi là lợi nhuận ròng, là phần lợi nhuận cuối cùng doanh nghiệp thu về sau khi đã trừ toàn bộ chi phí và các khoản thuế thu nhập phải nộp theo quy định pháp luật trong một năm.
2. Lý do cần tính lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp
Một vài lý do khiến các doanh nghiệp cần phải tính toán lợi nhuận sau thuế:
- Để đánh giá hiệu quả hoạt động thực tế của doanh nghiệp, xem xét liệu doanh nghiệp có lãi, lỗ hay hòa vốn dựa trên số liệu lợi nhuận sau thuế.
- Để đánh giá tình hình kinh doanh một cách chính xác, từ đó đưa ra các định hướng và chiến lược phù hợp, tối ưu hóa kết quả kinh doanh.
- Đây là yếu tố then chốt trong việc thu hút đầu tư. Trong bối cảnh số lượng doanh nghiệp mới thành lập ngày càng tăng, lợi nhuận sau thuế là một tiêu chí quan trọng để các nhà đầu tư xem xét trước khi quyết định đầu tư vốn.
II. Hướng dẫn tính lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp (lợi nhuận ròng)
Công thức tính toán lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp được thể hiện như sau:
Lợi nhuận sau thuế = Tổng doanh thu – Tổng chi phí – Thuế thu nhập doanh nghiệp
Trong đó:
Tổng doanh thu: Là toàn bộ số tiền mà doanh nghiệp kiếm được từ hoạt động kinh doanh chính (bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ), doanh thu tài chính và các nguồn doanh thu khác. Đây là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực tài chính doanh nghiệp, thường được sử dụng để định giá quy mô và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp;
Tổng chi phí: Gồm toàn bộ các khoản chi phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh, bao gồm cả chi phí cố định lẫn chi phí biến đổi. Tổng chi phí giữ vai trò then chốt trong việc xác định lợi nhuận và thường được đối chiếu với tổng doanh thu để đánh giá mức độ sinh lời của doanh nghiệp;
Thuế thu nhập doanh nghiệp: Là khoản thuế doanh nghiệp phải nộp dựa trên lợi nhuận và thu nhập, được tính trên phần lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh sau khi đã khấu trừ các khoản chi phí;
Căn cứ theo Điều 10 của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thông thường là 20% (trừ một số trường hợp được hưởng ưu đãi thuế theo quy định). Tuy nhiên, với các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, tài nguyên quý hiếm tại Việt Nam, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp có thể nằm trong khoảng từ 32% đến 50%, tùy theo từng dự án và cơ sở kinh doanh cụ thể.
III. Quy tắc phân phối lợi nhuận sau thuế
Việc phân phối lợi nhuận sau thuế thường được xem xét và thực hiện sau khi các khoản thuế đã được trừ đi từ tổng lợi nhuận của doanh nghiệp. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng cần lưu ý khi phân phối lợi nhuận ròng:
➤ Tuân thủ pháp luật về thuế: Doanh nghiệp cần đảm bảo quá trình phân phối lợi nhuận sau thuế tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và luật lệ thuế hiện hành của quốc gia hoặc khu vực mà doanh nghiệp đang hoạt động. Điều này góp phần hạn chế rủi ro pháp lý và giữ gìn uy tín của doanh nghiệp.
➤ Đảm bảo sự công bằng và cân đối: Tính công bằng và cân đối là yếu tố quan trọng trong việc phân phối lợi nhuận sau thuế. Sự công bằng đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều nhận được phần lợi nhuận xứng đáng, đồng thời cân đối giữa việc tái đầu tư vào doanh nghiệp và trả cổ tức cho cổ đông.
➤ Tái đầu tư vào doanh nghiệp: Một phần lợi nhuận ròng thường được sử dụng để tái đầu tư vào doanh nghiệp, thúc đẩy sự phát triển, mở rộng và duy trì khả năng cạnh tranh. Điều này có thể bao gồm việc nâng cấp công nghệ, mở rộng thị trường hoặc đầu tư vào đào tạo nhân sự.
➤ Trả cổ tức cho cổ đông: Một phần lợi nhuận sau thuế khác thường được phân chia để trả cổ tức cho các cổ đông. Việc trả cổ tức là một cách để chia sẻ lợi nhuận với những người đã đầu tư vào doanh nghiệp thông qua việc mua cổ phiếu.
➤ Trích lập quỹ dự phòng tài chính: Một phần nhỏ lợi nhuận sau thuế có thể được sử dụng để tạo quỹ dự trữ và quỹ khẩn cấp, giúp doanh nghiệp đối phó với các thách thức tài chính bất ngờ hoặc tận dụng các cơ hội đầu tư.
➤ Trích lập quỹ khen thưởng, phúc lợi cho người lao động: Một số doanh nghiệp có thể trích một phần nhỏ lợi nhuận sau thuế để thưởng cho nhân viên, từ đó tăng cường động lực làm việc và giữ chân nhân tài.
➤ Trách nhiệm xã hội: Việc sử dụng một phần lợi nhuận ròng để hỗ trợ các hoạt động xã hội, bảo vệ môi trường hoặc đóng góp cho cộng đồng cũng là một phần quan trọng của nguyên tắc phân phối lợi nhuận.
Những nguyên tắc này định hướng cách doanh nghiệp quản lý lợi nhuận sau thuế, đảm bảo sự bền vững và cân đối trong quản lý tài chính.
IV. Những câu hỏi thường gặp về lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp
1. Có thể tăng vốn điều lệ từ lợi nhuận sau thuế hay không?
Có. Theo quy định tại Điểm g Khoản 3 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối được chuyển thành vốn góp được xem là thu nhập từ lợi tức, và làm tăng vốn điều lệ.
2. Khi phân chia lợi nhuận sau thuế có phải đóng thuế TNCN không?
Có. Theo quy định tại Khoản 3 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC và Khoản 6 Điều 11 Thông tư 92/2015/TT/BTC, thu nhập từ cổ tức, lợi tức từ lợi nhuận sau thuế được chia thuộc loại thu nhập từ đầu tư vốn và phải chịu thuế thu nhập cá nhân (ngoại trừ doanh nghiệp tư nhân và công ty TNHH MTV do một cá nhân làm chủ).
Lời kết
Qua bài viết trên từ VAR eCOM thì lợi nhuận sau thuế là chỉ tiêu then chốt phản ánh hiệu quả kinh doanh thực sự của doanh nghiệp. Nắm vững cách tính và ý nghĩa của nó sẽ giúp lãnh đạo đưa ra các quyết định tài chính chính xác và bền vững.
